Over het principe van kijkcijfers in relatie tot biljarten

In dit stuk gaan we uitgebreid in op de kijkcijfers van de KNBB Jumbo Masters op Ziggo Sport. Te weten: dag 1 op Ziggo (26 april, poulefase), dag 2 (27 april, poulefase), dag 3 (28 april, kwartfinales), en tenslotte dag 4 (29 april (halve finales + finale).

Waarom zijn in het algemeen kijkcijfers eigenlijk zo belangrijk?

Programma’s maken & uitzenden is niet goedkoop. Een goede programmering draagt bij aan meer mensen die Ziggo Sport willen, en die willen betalen voor Ziggo. Dus is het volgende cruciaal: een programma moet simpelweg (relatief voor het uitzendtijdstip) heel veel kijkers trekken. Een programma dat relatief weinig kijkers trekt zal vroeg of laat eigenlijk altijd uit de programmering worden geschrapt, tenzij van één van deze drie zaken sprake is:

1. Het programma bedient een niche markt die de waarde van de uitzendingen zodanig vindt dat men hiervoor wil overstappen naar Ziggo, of wil betalen voor Ziggo Sport via KPN.
2. Het programma is in een tijdvak met eigenlijk geen concurrentie van andere uitzendingen. Lees: de relatief lage kijkcijfers zijn niet ideaal, maar een beter alternatief is er niet.
3. Het programma kost de zender niet of nauwelijks geld of moeite of te maken.

Waarom zijn kijkcijfers specifiek voor biljartuitzendingen zo belangrijk?

Hier gaan we onderaan het artikel in de sectie met vragen uitgebreid op in.

Kort gezegd: de ontwikkelingen met biljarten op tv van de laatste jaren zijn geweldig. Maar we komen van ver: tot een paar jaar terug was er alleen live snooker op Eurosport, en heel af en toe een korte samenvatting van een driebanden event bij de NOS, een incidenteel poolevent op RTL7 – verder helemaal niets. Intussen zijn al een aantal jaar vooral op Ziggo Sport, deels op Eurosport, en ook live via Kozoom steeds meer events live te zien via tv of online.

Maar zeker met biljarten op tv zijn we zijn er nog lang niet. We zijn op dit moment nog lang geen household name in de programmering. Dit dienen we elke keer weer te bevestigen en bestendigen met mooie uitzendingen, goed strategisch handelen, positieve PR én goede kijkcijfers. Schieten we tekort op één van deze gebieden, al is het maar bij één of twee events, dan worden we zo weer een aantal jaren teruggeslagen in onze ontwikkelingen. De vooruitgang is groot maar het is ook nog broos, want we zitten nog niet in de situatie dat meerdere tv-stations met elkaar strijden om de live beelden. Daarom moeten de kijkcijfers iedere keer goed zijn: stapje voor stapje versterkt dit de marktwaarde van de biljartevenementen, en daarmee onze onderhandelingspositie met tv-zenders.

Waar kijken ‘wij’ als publiek vaak naar bij kijkcijfers, en waar kijken de zenders naar?
 

De blik van het publiek gaat vaak vooral naar de laatste kolom: het totaal aantal kijkers. In dit geval (een screenshot van de cijfers van de eerste uitzenddag op Ziggo) een schijnbaar mooi aantal van 65.000 kijkers voor de openingsuitzending – springt er t.o.v. vrijwel alle andere uitzendingen van deze dag echt in positieve zin uit.

Echter, dit cijfer is niet zo heel betrouwbaar. Immers, lange uitzendingen scoren hier veel beter dan korte uitzendingen – en dit was toevallig zo’n lange uitzending.

Veel betrouwbaarder indicatoren hoe goed bekeken uitzendingen eigenlijk zijn, zijn de twee kolommen ervoor. Direct links van de 65.000 staat het cijfer 5.000, dat betreft de kijkdichtheid, het gemiddeld aantal kijkers dat naar het programma heeft gekeken. Dat lijkt met 5.000 heel laag, maar vergelijk het met andere programma’s en je ziet zelf dat een voetbalwedstrijd op prime time met totaal 121.000 kijkers slechts 15.000 kijkers gemiddeld had. De hoogste kijkdichtheid van die dag was 23.000 voor een zeer kort programma. Dus, relatief gezien, en zeker relatief gezien t.o.v. andere niet-A-sporten, was deze 5.000 een zeer behoorlijke score voor het biljarten.

Eveneens betrouwbaar: de kolom daar weer voor, de 0.7 dus. Dit betreft het marktaandeel: het percentage kijkers naar het programma of de zender gebaseerd op het totale kijkerspubliek binnen de doelgroep. Geen enkel programma die dag scoorde een hoger marktaandeel dan 0.9, ook het voetbal niet – dus dit is een cijfer waarmee de KNBB Jumbo Masters evidente waarde heeft voor Ziggo Sport.

Deze twee genoemde kolommen direct links van het totaal aantal kijkers zijn voor tv-zenders zeer belangrijk, zeker afgezet tegen andere niet-A-sporten, of afgezet tegen andere sporten die worden uitgezonden op dezelfde dagen, en eveneens in de ochtend en de middag. Ziggo Sport kijkt dus niet alleen hoeveel kijkers het biljarten in absolute zin scoort, maar vooral hoe de cijfers zich verhouden met soortgelijke sporten of programma’s op soortgelijke dagen en tijdstippen.

Hoe dienen we de kijkcijfers van de KNBB Jumbo Masters te beoordelen?

Als redelijk, als tevredenstellend, maar zeker ook niet als uitzonderlijk. Willen wij stappen voorwaarts maken richting nog betere tijdstippen, richting nog meer uitzendingen, richting nog meer biljartdisciplines en ook op andere tv-zenders, dan moeten deze kijkcijfers bij komende evenementen minimaal op hetzelfde niveau blijven, en liefst nog een stap omhoog.

Iets waar wij met onze KNBB-achterban van bijna 30.000 leden een heel belangrijke bijdrage aan kunnen leveren, door ieder komend biljartevenement op Ziggo Sport maximaal te promoten binnen onze eigen achterban, op ons eigen biljartcluppie, of op onze eigen social media. Hoe groter het bereik, des te meer kijkers – en des te meer kans dat biljarten steeds frequenter te zien zal zijn, en op steeds meer zenders.

Enkele vragen of klachten van biljartliefhebbers beantwoord

Gelukkig was er de afgelopen week een ongekende positiviteit rondom de uitzendingen; klachten waren eigenlijk op de vingers van één hand te tellen. Toch hadden best veel mensen vragen over het uitzendtijdstip, het kanaal en ook over de kijkcijfers. Onderstaand enkele van deze vragen en klachten uitgebreid beantwoord.

“Gemiddeld dus maar 33.000 kijkers voor het driebanden. En voor het voetballen 1,6 miljoen”

Een opmerking in deze discussie n.a.v. deze publicatie die was geschreven n.a.v. deze kijkcijfers. (De cijfers van dinsdag 27 april, de laatste dag van de poulefase dus.) Degene die deze opmerking plaatste over 33.000 kijkers versus 1.6 miljoen had het genoemde aantal van 132.000 biljartkijkers op een dag Ziggo Sport gedeeld door het aantal van vier biljartuitzendingen, ofwel 33.000 kijkers gemiddeld, en dit vergeleken met 1.6 miljoen kijkers die op SBS6 Champions League-voetbal hadden gekeken.

Waarom een vergelijking op deze wijze niet klopt? Wel, de één betreft een zender die niet iedereen kan ontvangen met gemiddeld bescheidener kijkcijfers (Ziggo Sport) en de ander een openbare zender met gemiddeld hogere kijkcijfers (SBS6). Deze twee één op één vergelijken is niet juist.

Een nog steeds niet perfecte, maar in ieder geval iets eerlijker, vergelijking zou zijn: de genoemde 33.000 voor het biljarten te vergelijken met de genoemde Champions League uitzendingen van die dag, maar dan op dezelfde zender: Ziggo Sport. Die uitzendingen trokken totaal 93.000 tot 197.000 kijkers, afhankelijk van de uitzending. Dat maakt de verschillen ineens een stuk minder groot – en daarmee de relatieve cijfers voor het biljarten een stuk beter.

Overigens is dit nog steeds geen volledig eerlijke vergelijking. Immers, in het bovenstaande geval wordt een daguitzending met gemiddeld altijd minder kijkers (immers: veel mensen moeten werken) één op één vergeleken met een avonduitzending op prime time, met een piek van het aantal kijkers dus. Een vergelijking als dit betekent automatisch een onderschatting van de cijfers van de daguitzending – in dit geval het biljarten.

Om de relatieve waarde van de cijfers van het biljarten te bepalen gaat het om vergelijkingen met soortgelijke live ochtend/middaguitzendingen op dezelfde zender (Ziggo Sport) en op dezelfde doordeweekse dagen. En in die vergelijking komen de biljartcijfers relatief gunstig naar voren, veel gunstiger dan alle bovenstaande cijfers suggereren.

“132.000 biljartkijkers!”

Het andere uiterste van het vorige punt, zie deze discussie.

Hier worden de totalen van vier of vijf biljartsessies op één dag bij elkaar opgeteld, en zo komt er een heel mooi totaal aantal kijkers uit van 132.000 kijkers. Maar dit totaal klopt niet, want het totaal aantal kijkers op genoemde dag is in de praktijk veel lager. Aannemelijk is dat de vier of vijf biljartsessies op één dag niet steeds door andere mensen zijn bekeken, kortom dat er overlap is doordat mensen meerdere sessies/uitzendingen kijken. Op basis van deze cijfers kun je dus wél het minimum aantal unieke kijkers bepalen (minimaal 41.000, het totaal van de hoogste sessie/uitzending van de dag) en je kunt ook een schatting maken van het totaal aantal unieke kijkers (waarschijnlijk ergens tussen de 65.000 en 100.000), maar de conclusie trekken dat alle cijfers bij elkaar opgeteld het totaal aantal kijkers betreft, dat is een overschatting.

“Slechte resultaten / ik had meer kijkers verwacht.”

Een fout die wij als biljartliefhebbers vaak maken is dat we ons potentieel of ons belang soms overschatten. Ja, er zijn zeker veel biljartliefhebbers, maar qua kijkerspotentieel zitten wij niet bij de absolute top van sporten en vooralsnog ook niet bij de subtop. We zijn simpelweg (nog) geen voetbal, geen tennis, geen wielrennen, geen schaatsen, geen darts, geen Formule 1, etc.

Voeg dan daarbij dat Ziggo Sport zeker geen landelijke dekking heeft, dat best veel ouderen geen Ziggo Sport hebben én dat de uitzendingen op een moment waren dat veel mensen gewoon moesten werken, dan zijn een geschat aantal unieke kijkers van tussen de 65.000 en 100.000 op een dag precies wat je zou verwachten: heel veel minder zou gek zijn, heel veel meer zou eigenlijk niet kunnen.

Bovendien wordt vergeten dat de KNBB Jumbo Masters ditmaal voor het eerst niet op één, niet op twee, maar op drie kanalen live te volgen was. Het YouTube kanaal had afhankelijk van de dag minimaal 1.700 en maximaal 4.800 kijkers, en YouTube Kozoom had zo’n 28.000 kijkers. (Plus, daarbij was er ook nog het reguliere Kozoom, dat de laatste twee dagen de uitzendingen ook had met commentaar, van wereldkampioen Blomdahl nog wel.)

Kortom, niet alleen zullen door de meerdere mogelijkheden om de Masters te volgen de kijkcijfers van Ziggo Sport mogelijk iets zijn gedrukt, het cumulatieve aantal biljartkijkers van de Masters was sowieso een stuk hoger dan alleen de kijkcijfers van Ziggo Sport.

En dat is waar wij als KNBB naar kijken: hoeveel biljartliefhebbers of potentiële biljartliefhebbers hebben kunnen genieten van de uitzendingen? Alles bij elkaar zijn dat er gelukkig heel wat geweest – met alle positieve gevolgen dat deze kijkers misschien ook (weer) eens zelf de keu ter hand gaan nemen.

“De uitzendingen zijn overdag. Weten ze niet dat mensen moeten werken?”

Een opmerking die wij vaak horen en die ongetwijfeld met goede bedoelingen is ingestoken (men wil het graag zien, en dit kan niet), maar die getuigen van niet genoeg inzicht waarom de uitzendingen eigenlijk op werkdagen overdag zijn – en waarom überhaupt de KNBB Jumbo Masters op dit tijdstip zijn. Sterker: ook dit is een opmerking die het relatieve belang van biljarten als tv-sport overschat.

De realiteit is: we hebben met zijn allen keihard gewerkt om biljarten weer terug te krijgen op tv, en dat is met deze live-uitzendingen op Ziggo Sport (volgens ons de meeste live biljarturen per week ooit in de geschiedenis voor een driebanden event) duidelijk gelukt. Echter, we zijn er nog lang niet. Ja, de kijkcijfers van deze KNBB Jumbo Masters en ook van het grote driebanden event van ervoor op Ziggo Sport, The Duke Challenge, zijn zeker behoorlijk te noemen. Maar dan ook vooral: behoorlijk voor een zender met vooralsnog geen landelijke dekking, behoorlijk voor een doordeweekse middaguitzending, behoorlijk in relatie tot vergelijkbare sporten, maar nog lang niet zo hoog dat biljarten top of zelfs subtop is van sporten die veel kijkers trekken.

Waarom het overdag is op een werkdag, dat heeft een heel simpele reden: dát zijn de momenten waarop Ziggo Sport in zijn programmering ruimte heeft om ons uit te zenden. In de avonduren zou een dergelijke uitzending nooit kunnen (dan is er o.a. voetbal), en in het weekend eveneens niet (dan is er o.a. Formule 1).

Kortom: het is een heel bewuste keuze om de KNBB Jumbo Masters als tv-event te positioneren, met het speelschema in afstemming vooraf met Ziggo Sport zodat live uitzendingen met vrij grote zekerheid konden worden gegarandeerd. Op enige andere dagen of tijdstippen had dit simpelweg niet gekund – daar zijn wij als biljarten momenteel (nog) een te kleine tv-sport voor.

Overigens had Ziggo Sport op alle dagen ook samenvattingen in de avond en/of nacht. Plus, op Ziggo Sport kun je voorgaande uitzendingen in zijn geheel terugkijken, óók de live uitzendingen, en deze terugkijkopties zijn er ook op Kozoom en op de livestream. Dus wie ’s avonds na afloop van zijn of haar werk de complete live-uitzendingen van die dag zou willen terugzien: die mogelijkheid was er via alle kanalen.

“Waarom niet op een zender die iedereen kan ontvangen? Waarom niet bij de NOS, of bij RTL7?”

Hiervoor geldt hetzelfde als bij de uitleg over het vorige punt: waar denkt u dat de NOS of RTL7 ruimte zouden kunnen vinden in hun uitzendschema voor dergelijke langdurige live-uitzendingen? Bij de NOS zijn we de laatste jaren al blij geweest als er überhaupt een samenvatting van een paar minuten werd uitgezonden, no way dat er bij hen op dit moment interesse of ruimte zou zijn voor veel uren live biljarten. En dat geldt vooralsnog ook voor RTL7. Wij denken zelf dat het niet lang gaat duren voordat steeds meer zenders heel graag live driebanden, pool, snooker en carambole events willen gaan uitzenden – maar vooralsnog zijn de uitzendingen op Ziggo Sport al een ongekende stap voorwaarts t.o.v. een aantal jaren geleden, en dit moeten we dus koesteren.

Met darts hebben we kunnen zien hoe ongekend snel een sport of spel zich kan ontwikkelen tot tv-sport, als het maar goed wordt aangepakt én met voldoende Nederlanders in de top. Dat is precies wat wij al enkele jaren aan het doen zijn met alle driebanden- en pool-uitzendingen op tv, en de stappen voorwaarts en het enthousiasme bij zowel publiek als zenders zijn ongekend. Maar we zijn er nog lang niet. We zijn op dit moment nog lang geen household name in de programmering. Dat dienen we elke keer weer te bevestigen en bestendigen met mooie uitzendingen, goed strategisch handelen, positieve PR én goede kijkcijfers.

“Ik heb geen Ziggo Sport.”

Het argument dat gelukkig steeds minder vaak wordt gehoord. Het argument was voorafgaand aan de KNBB Jumbo Masters al niet bijster sterk, omdat er inmiddels zoveel pool-, snooker- en driebanden uitzendingen zijn op Ziggo Sport, dat een biljart-/sportliefhebber ook simpelweg zou kunnen besluiten over te stappen van zijn huidige provider naar Ziggo. En voor diegenen die op een plek wonen waar geen Ziggo beschikbaar is, was er ook voorafgaand aan de KNBB Jumbo Masters al het alternatief beschikbaar om tegen een relatief geringe vergoeding Ziggo Sport te nemen via KPN.

Inmiddels is er geen enkel beletsel meer om de live driebanden uitzendingen te kunnen zien, nu alles ook door Kozoom is uitgezonden op het open kanaal, en daarnaast ook nog eens via de nieuwe YouTube livestream knbb.nl/live.

Tekst: KNBB
Foto's: Ton Smilde
Banners: KNBB, met foto's Ton Smilde
Uitgelichte banner Ziggo Sport met foto Martin van Oostveen