1. Inleiding
Nederlandse topsportbonden zijn zowel nationaal (via de aansluiting bij NOC*NSF) als internationaal (via de aansluiting bij de Internationale Federatie) verplicht om dopingbeleid te voeren. Dit gebeurt in eerste instantie door het vaststellen van het Nationaal Dopingreglement (NDR), dat is gebaseerd op de World Anti-Doping Code.
Op 1 januari a.s. treedt een nieuwe mondiale Doping Code in werking. Dat betekent dat er op die datum ook een nieuw Nationaal Dopingreglement moet zijn vastgesteld. Vaststelling van dit Nationaal Dopingreglement is verplicht om te voldoen aan de eisen van NOC*NSF en de Internationale Federatie.
De dopingregels zijn voor alle sporten en voor alle landen gelijk. Als gevolg hiervan kunnen er geen wijzigingen worden aangebracht in de inhoud van het Nationaal Dopingreglement.
2. Algemene toelichting inhoud NDR 2021
De World Anti-Doping Code 2021 is op een groot aantal punten gewijzigd ten opzichte van de huidige Code. Dit heeft ertoe geleid dat ook het NDR 2021 ingrijpend is aangepast ten opzichte van het huidige NDR. Hoewel het aantal aanpassingen dus groot is, is de invloed van deze wijzigingen op de rechten en plichten van sporters op dopinggebied in de praktijk in beginsel gering. De wijzigingen in het NDR 2021 hebben met name betrekking op de positie van de sporters wanneer deze een dopingovertreding hebben begaan, bijvoorbeeld wanneer zij in aanmerking komen voor een lichtere of juist een zwaardere dopingsanctie. De wijzigingen in het NDR zien verder op de procedurele afhandeling van dopingzaken. Zo mogen beroepszaken niet meer binnen de sportbond zelf worden behandeld en moeten de tuchtprocedure en de tuchtrechtelijke organen aan allerlei kwaliteitseisen voldoen.
3. Tuchtrechtelijke afhandeling van dopingzaken
Bij het opstellen van de Code 2021 is er voor gekozen extra waarborgen te introduceren inzake de tuchtrechtelijke behandeling door sportbonden van mogelijke dopingovertredingen. Samengevat komen de nieuwe eisen en waarborgen inzake de tuchtrechtelijke behandeling in de Code 2021 er op neer dat alle tuchtrechtelijke geschillen in dopingzaken behandeld moeten worden buiten de bonden. In Nederland is het ISR de enige instantie die aan deze voorwaarden voldoet. In dit kader wordt verder verwezen naar de bijlage bij dit overzicht.
4. Dopingovertredingen
Er is een nieuwe overtreding bij gekomen. Deze stelt het ontmoedigen en intimideren van sporters en andere personen (bijv. klokkenluiders) om dopingovertredingen of andere misstanden op dopinggebied te melden, strafbaar.
Verder is de overtreding ‘manipulatie’ uitgebreid met frauduleuze handelingen (bijvoorbeeld het afleggen van valse verklaringen of het verstrekken van valse informatie) en corruptie (bijvoorbeeld het aannemen van steekpenningen).
Voor personen die als begeleidend personeel actief zijn binnen een bond, geldt dat als zij een lid ondersteunen bij het schenden van een opgelegde dopingschorsing, zij zelf een dopingovertreding begaan.
Het NDR 2021 maakt voorts duidelijk wie bepaalde dopingovertredingen wel of niet kan begaan. Zo kan begeleidend personeel dat zelf geen sporter is, niet op doping gecontroleerd worden.
5. Sancties
Voor de wegens dopingovertredingen op te leggen sancties geldt dat het NDR 2021 nieuwe bepalingen bevat inzake zowel strafreductie als strafverzwaring. Zo introduceert de dopinglijst een nieuwe categorie stoffen: drugs. Als een sporter positief test op een drug, en aan kan tonen deze drug buiten de wedstrijd om te hebben gebruikt in een niet aan sport gerelateerde context, dan geldt een standaard strafmaat van drie maanden schorsing. Deze kan tot een maand worden gereduceerd als de betreffende persoon succesvol participeert in een behandelprogramma voor drugsmisbruik.
Het NDR 2021 introduceert daarnaast twee specifieke categorieën sporters die, mits zij voldoen aan bepaalde voorwaarden, in aanmerking komen voor lagere sancties. Deze categorieën betreffen de ‘beschermde sporters’ (bijvoorbeeld sporters onder de leeftijd van 16) en ‘recreatieve sporters’.
Ook nieuw in het NDR 2021 is dat het een opsomming bevat van ‘verzwarende omstandigheden’ die, wanneer deze zich voordoen bij het begaan van bepaalde dopingovertredingen, kunnen leiden tot de oplegging van een langere schorsing. Dit hangt af van de ernst van de overtreding, en bijvoorbeeld of er meerdere verboden stoffen zijn gebruikt, of dat een persoon tegelijk meerdere dopingovertredingen heeft begaan.
NB: Het daadwerkelijke aantal wijzigingen in het NDR 2021 is vanzelfsprekend veel groter dan hierboven is aangegeven. De in dit overzicht weergegeven wijzigingen zijn echter de belangrijkste voor de sportbonden en de sporters.
Het complete dopingereglement (PDF, 2021)
KNBB Reglementenpagina ISR
Tekst: Dopingautoriteit
Uitgelichte afbeelding: KNBB/Schone Afstoot (voormalige KNBB campagne voor dopingpreventie)